Grief

Elizabeth Kubler-Ross จิตแพทย์ชาวสวิส-อเมริกันในหนังสือ"On Death and Dying" อธิบายถึง 5 ขั้นตอนของอารมณ์และความรู้สึกอันเกิดจากการพลัดพราก สูญเสียจากบุคคลอันเป็นที่รัก ประกอบไปด้วย

• การปฏิเสธและการตกใจ (Denial and Shock) 

  • เมื่อได้รับข่าวว่าคนที่คุณรักได้เสียชีวิตไป คุณอาจรู้สึกไม่เชื่อว่าเป็นจริง ปฏิเสธการยอมรับความเป็นจริงของความสูญเสีย โดยอาจรู้สึกตกใจ ช็อคและพยายามปฏิเสธไม่เชื่อต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
    
    

• ความโกรธและรู้สึกผิด (Anger and Guilt) 

  • เมื่อความตกใจเริ่มหายไป คุณอาจเริ่มรู้สึกโกรธหรือรู้สึกผิด ความผิดหวังเป็นอารมณ์ที่พบได้บ่อยในช่วงนี้เช่นกัน เนื่องจากคุณอาจรู้สึกว่าต้องรับผิดชอบในการเสียชีวิตของบุคคลนั้น หรือเสียใจเกี่ยวกับสิ่งที่คุณพูดหรือไม่พูดในช่วงเวลาที่ผ่านมา
    
    

• การต่อรอง (Bargaining) 

  • หลังจากเกิดอารมณ์โกรธและรู้สึกผิด คุณจะเริ่มพยายามต่อรองกับสิ่งที่เกิดขึ้น ปฏิเสธความสูญเสีย เกิดความรู้สึกผิดหวังหรือเสียใจและอยากจะทำอะไรให้ผลลัพธ์ต่างออกไป
    
    

• ความหดหู่โศกเศร้า (Depression) 

  • ในขั้นนี้คุณอาจรู้สึกว่าเศร้ามากเกินไป หมดหวังและไม่สนใจชีวิต เกิดความรู้สึกเศร้าโศก หม่นหมองและว่างเปล่า จนอาจถอยห่าง ปลีกตัวออกจากผู้อื่นและต่อต้านการค้นหาความสุขในชีวิตของตัวเอง
    
    

• การยอมรับ (Acceptance) 

  • ในขั้นตอนสุดท้าย คุณจะเริ่มยอมรับความเป็นจริงต่อความสูญเสีย พบความสงบและรู้สึกพร้อมที่จะเดินหน้า เข้าใจและรู้ทันอารมณ์ของตนเอง เพื่อเดินหน้าต่อไปในชีวิต

Responding with compassion

• Empathic statement

  • หมอรับรู้ได้ว่า คุณ รู้สึก ......

• Validating statement

  • เรื่องเสียใจเป็น เรื่องที่เกิดขึ้นได้ เมื่อเราสูญเสีย

  • เรื่อง ปวดหัว เวียนหัว เกิดขึ้นได้หลังจากที่เราทำงานหนัก หรือ พักผ่อนน้อยลง เป็นเรื่องธรรมดา ไม่ได้อันตรายใดๆ

• Exploratory statement

  • คุณช่วยเล่ารายละเอียดให้ฟัง หน่อยได้มั้ย