พบใน ฉนวนกันความร้อน , กระเบื้องหลังคา , ท่อซีเมนต์ , ผ้าเบรค , ผ้าคลัช

กลไก : สูดหายใจ asbestos fiber เข้าปอด > diffuse interstitial fibrosis

อาชีพที่เสี่ยง : คนงานที่ทำงานเกี่ยวกับ การรื้อถอนอาคาร สิ่งก่อสร้าง ที่มีฉนวนกันความร้อน

• construction trades (อุตสาหกรรมก่อสร้าง) 

• boilermakers (ผู้ผลิตหม้อไอน้ำ)

• shipyard workers (คนงานอู่ต่อเรือ)

• railroad workers (คนงานรถไฟ)

• Navy veterans (ทหารเรือผ่านศึก)

Sign & symptom : 

• progressive dyspnea on exertion

• finger clubbing

• CXR finding : 

  • irregular small opacity both lower lung

  • honeycombing

  • pleural plaque หรือ diffuse pleural thickening

• HRCT

  • septal line, intralobular line, subpleural curvilinear line,

วินิจฉัย เอา 2 ใน 3

อาชีพที่เสี่ยง : เหมืองแร่ปรอท อุตสาหกรรมสารเคมีต่างๆ etc.

กลไก : กิน สูดหายใจ ดูดซึมทางผิวหนัง

มี 3 forms คือ

อาชีพที่เสี่ยง

• Battery manufacturing

• Chemical industry

• Construction workers

• Demolition workers (คนงานรื้อถอน)

• Firing-range instructors

• Foundry workers

• Gas-station attendants

• Gasoline additives production

• Jewelers

• Lead miners

• Lead smelters and refiners

• Pigment manufacturing

• Pipe fitters

ประกอบด้วย

• ตะกั่วอนินทรีย์ (Inorganic lead) เช่น Lead oxide : แบตเตอรี่ สีทาบ้าน

• ตะกั่วอินทรีย์ (organic lead) : สารที่ทำให้เครื่องยนต์เดินเรียบ (antiknock compound)

อาการ 

• acute : 

  • abdominal colic, constipation, fatigue and central nervous system dysfunction.

  • ความคิดสับสน กระวนกระวาย นอนไม่หลับ

  • ในเด็กมักพบ acute encephalopathy เช่น ชัก หมดสติ

• Chronic

  • colicky pain

  • peripheral neuropathy

  • anemia

  • lead line at gum

  • ไม่มีความรู้สึกทางเพศ ความจำเสื่อม ชาตามมือเท้า สั่น น้ำหนักลด อ่อนเพลีย

• Lab : 

  • CBC : NCNC anemia , basophilic stippling

  • Lead level

• Diagnosis

  • อาการเข้าได้

  • มีประวัติการสัมผัส

  • มีสารปรอทใน Urine , Blood

  • มีข้อมูลสิ่งแวดล้อมสนับสนุนว่ามีความเข้มข้นของสารปรอท และสารประกอบของมัน เกินค่ามาตรฐานที่กฎหมายกำหนด

  • มีข้อมูลทางระบาดวิทยาของเพื่อนร่วมงานสนับสนุน

  • วินจิฉัยแยกโรคอื่นแล้ว

พบใน ถ่านไฟฉาย, อาหารเลี้ยงสัตว์ปีก , สารกำจัดเชื้อรา , น้ำมันเบนซินไร้สารตะกั่ว

แมงกานีสจะรบกวนทำงานของ dopaminergic nerve cells ทำให้เกิดอาการแบบ Parkinson

อาการ

• Acute

  • ผิวหนังไหม้ ปวดหัว ลิ้นมีรสโลหะ คลื่นไส้ ท้องเสีย หายใจเหนื่อย และเจ็บหน้าอก  

  • ไข้ควันโลหะ (metal fume fever) : ไข้ หนาวสั่น ปวดท้อง อาเจียน คอแห้ง ไอ อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ

• Chronic

  • ระยะแรก : 

    • เซื่องซึม ง่วงนอน อ่อนเพลีย ขาอ่อนแรง ตะคริว เบื่ออาหาร ปวดศีรษะ วิงเวียนศีรษะ เคลื่อนไหวลำบาก

  • ระยะที่ 2 : 

    • พูดลำบากไม่ชัด (dysarthria) พูดเสียงราบเรียบ (monotonous voice) หน้าไร้ความรู้สึก (masque manganique)

    • โรคจิตจากแมงกานีส (manganese psychosis or manganese madness) เช่น ก้าวร้าว ความรูส้กึทาง เพศเพิ่มขึ้น

  • ระยะที่ 3 : 

    • ความผิดปกติทางระบบประสาทคล้ายคลึง โรคพาร์กินสัน (Parkinson’s disease)

    • manganese pneumoconiosis และปอด แมงกานีส (manganese pneumonia)

    • เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ

lab : WNL อาจมี bicytopenia (Hb,WBC) 

พบใน

• สารเคลือบผิวโลหะ แก้วสี และ เม็ดสี

• ปะปนในเหมืองแร่สังกะสี ตะกั่ว และทองแดง

• จากการเผาผลาญน้ำมัน ฟอสซิล จากบุหรี่ และจากแหล่งน้ำ

อาการ

• Acute

  • ได้รับไอควันแคดเมียม : โรคปอดอักเสบสารเคมี อาจเกิดภาวะปอดบวมน้ำ , ไข้ควันโลหะ (Metal fume fever)

  • Food poisoning : คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย

• Chronic

  • พังผืดในเนื้อปอดและเกิดโรคถุงลมปอดโป่งพอง

  • พบโปรตีนในปัสสาวะ : tubular proteinuria

  • ซีด : hypochromic มีการทำลายของเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้นและจากการขาดธาตุเหล็ก

  • ภาวะกระดูกอ่อน กระดูกพรุน ทำให้กระดูกหักง่าย