Outbreak investigation

จุดประสงค์หลัก เพื่อควบคุมโรค

วัตถุประสงค์การสอบสวนโรค

เพื่อยืนยันการระบาดของโรค (verify Dx)
เพื่อศึกษาขนาด (magnitude) ความรุนแรง (severity) ลักษณะทางระบาดวิทยา (บุคคล เวลา สถานที่) ของโรค
เพื่อหาสาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของการระบาด
เพื่อให้มาตรการในการควบคุมโรค และแนวทางการป้องการการระบาด (prevention & control)

ชนิดของการสอบสวน

การสอบสวนเฉพาะราย (Individual case investigation)
1. มีรายละเอียดของผู้ป่วย ผู้สัมผัส และปัจจัยเสี่ยง
2. มักเป็นการสอบสวนในกรณีที่เป็นโรคติดต่ออันตราย โรคอุบัติใหม่ หรือโรค ที่อยู่ในความสนใจ เช่น วัณโรคดื้อยาหลายขนาน Mpox ไข้หวัดนก เป็นต้น
การสอบสวนการระบาด (Outbreak investigation)

Excess of normal expectancy

1. จำนวนของ case ที่เกิน ค่าใด ค่าหนึ่งต่อไปนี้
  1. 5-Year median or
  2. Average number + 2SD of previous 5 years or
  3. Average number of previous few weeks or months
  4. 2 cases with epidemiologic linkage in short time
    คือ เจอ 2 เคส (ที่ไม่รู้จักกันมาก่อน) แต่มีความเชื่อมโยงกัน ในสถานที่เดียวกัน ณ เวลาใกล้เคียงกัน
  5. 1 case of an emerging or re-emerging disease
    พบ 1 เคส แปลกๆ ที่อุบัติใหม่ในพื้นที่นั้น เช่น พบ มาลาเรีย ใน กทม.

Epidemic

= Outbreak : Outbreak ( sense of emergency)

= Epidemic → a sense of wide spreading

Cluster

= An aggregation of cases in a given place & time

Pandemic

= The epidemic that spreads over many countries or regions of the world (≥ 2 ทวีป)

Endemic

= A disease that normally occurs in an area

Index case

- The 1st case brought to the attention

- The index case is not always the primary case

Primary case

= The 1st case in the population (or family)

Secondary case

= those persons who became infected from contact with the primary case

Outlier

observation differing so widely from the rest of the data
(กลุ่มที่จำกลุ่มไม่ได้)

Type of Outbreak

Common source ( point, intermittent, continuous)
Propagated source
Mixed source

Point source

All cases occur in 1 incubation period
Sharp upward
More gradual down slope
Able to predict exposure period

ตัวอย่าง

Intermittent common source

People are exposed just once or intermittently to a harmful source
Period of exposure may be brief or long

Continuous common source

People are exposed continuously to a harmful source
Plateau pattern

Propagated source

Spread from person to person
Can last longer than common source
May have multiple waves
The classic epi curve has progressively taller peaks, an incubation period apart

Mixed source

Have features of both common and propagated source outbreak
Have a common source outbreak followed by secondary person-to-person transmission

Specific Characteristics of Outbreak Investigation

Unexpected event
Need to get timely information
Need for rapid control
Work carried out in the field

Steps of an outbreak investigation

Verification & preparation (เตรียมการปฏิบัติงาน)
- Establish the existence of an outbreak
- Verify the diagnosis
- Prepare for fieldwork

2. Describe the outbreak

- Construct a working case definition :
  กำหนดนิยามผู้ป่วย สำหรับการสอบสวนโรคนั้นๆ ควรระบุว่าเป็นใคร ที่ไหน และช่วงเวลาใด ให้ชัดเจน (person, place, time) แบ่งเป็น
  1. Confirmed case : อาการ/อาการแสดงชดเจน ร่วมกับมีผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการยืนยัน
  2. Probable case : อาการ/อาการแสดงชดเจน
  3. Possible/Suspected case : อาการ/อาการแสดงไม่ ชดเจนมากนก
  4. PUI : patient under investigation
  5. PUO : patient under observation
  6. Excluded
  7. ค้นหาผู้ป่วยเพิ่ม (Active case finding) เพื่อให้ได้ภาพของการระบาดที่ สมบูรณ์ที่สุด Ice breg Phenomenon

- Find case systematically & record information
- Perform descriptive epidemiology

3. Hypothesis & Testing

- Develop hypothesis
- Analytical studies to test hypotheses
- Special studies (e.g. environmental study, laboratory study)

Analytic studies to test hypotheses

1. Retrospective cohort study

Cohort = ประชากร
หมายถึงเราศึกษาทั้งหมด ดังนั้น
cohort จะ STRONG กว่า case-control
นิยมใช้ Risk ratio