ACP
การแจ้งข่าวร้าย (breaking bad news) : นิยมใช้เทคนิค “SPIKES” โดย Buckman
S : setting up
- เตรียม สถานที่ สงบพอสมควร ให้ผู้ป่วยและญาติทุกคนนั่ง ตัดสิ่งรบกวน
- เตรียม กระดาษทิชชู
- ทบทวนประวัติและผลตรวจของผู้ป่วยให้พร้อม
P : patient perception
- ประเมินว่าผู้ป่วยทราบอะไรมาแล้วบ้าง
- ถ้าญาติ/ผู้ป่วย ไม่ทราบ อาจเกิดจาก
- แพทย์คนก่อนหน้าไม่ได้อธิบายจริงๆ หรือ
- ทราบแต่พยายามปฏิเสธ (denial) ต่อสิ่งที่แพทย์คนก่อนหน้าพูดไว้ พยายาม explore หาสาเหตุ
I : invitation of bad news
เชื้อเชิญให้ผู้ป่วยทราบว่าแพทย์กำลังจะบอกข่าวร้าย เช่น
คุณสมชาย จึงมาฟังผลชื้นเนื้อในวันนี้นะครับ ,
คุณสมชายอยากให้หมอบอกผลตรวจมากน้อยแค่ไหนครับ
ตอนหมอบอกผล คุณสมชายอยากฟังคนเดียว หรือ อยากให้ญาติร่วมฟังด้วยครับ
ถ้าผลชิ้นเนื้อไม่ดี ควรมี “Warning shot” เช่น ผลชิ้นเนื้อออกมาไม่ค่อยดีนะครับ , ไม่เป็นดั่งที่หวังครับ แล้วจึงตามด้วยข่าวร้าย
K : Knowledge
การให้ข่าวร้าย ควรให้ความหวัง และไม่ ทำลายความหวังของผู้ป่วบ เช่น ผลเป็นมะเร็งครับ แต่มีทาง”ช่วย” ได้ครับ
ใช้เทคนิค Ask - tell - Ask ถามผู้ป่วยเป็นระยะว่าเข้าใจที่เราอธิบายหรือไม่
E : Emotion
รับมือกับอารมณ์ของผู้ป่วย เช่น
- ร้องให้ (cry) ควรเงียบให้ผู้ป่วยร้องไห้สักพัก ยื่นกระดาษทิชชูให้ สัมผัสโดยแตะมือผู้ป่วยเบาๆ ,
- โกรธ(anger) ควรให้ผู้ป่วยระบายออกมา จนเริ่มสงบอาการ แล้วเราอาจพูดว่า หมอขอบคุณที่คุณสมชายบอกให้หมอทราบ หมอเสียใจกับเรื่องที่เกิดขึ้น ไม่ควรไปแก้ตัวแทนผู้อื่น
- ปฏิเสธ (denial) ควรรับฟัง แสดงความเห็นใจ ไม่ควรไปตอกย้ำผลตรวจที่ออกมาแก้ผู้ป่วย เช่น
“หมอเข้าใจ คุณสมชายคงไม่อยากเชื้อ”
- ต่อรอง (bargaining) ยังลังเล สองจิตสองใจ ไม่อยากรับฟังผล แพทย์ควรรับฟัง ให้เวลากับผู้ป่วย อาจจะนัดมาใหม่ภายหลัง
- ช็อก (shock) หรือเงียบไป (silence) ควรให้ผู้ป่วยเงียบอยู่กับตนเองสักครู่ แล้วถามหยั่ง (probing) ดู เช่น
ดูคุณเงียบไป คุณรู้สึกอย่างไร บอกหมอหน่อยครับ
S : Strategy and summary
คือการวางแผน ต่อไปและการสรุป
- “พร้อมจะให้แพทย์พูดคุยต่อเรื่องแนวทางต่อไปหรือไม่ “
- ควรพูดช้าๆ พูดให้น้อย เฉพาะสิ่งจำเป็น และ ask-tell-ask เป็นระยะๆ ก่อนจบการสนทนา เปิดโอกาสให้ซักถาม แล้วสรุปสิ่งที่พูดในวันนี้ และนัดหมายพบกันครั้งถัดไป