Mammogram
Ref. แนวทางการตรวจคัดกรองวินิจฉัยและรักษาโรค มะเร็งเต้านม 2560
CA breast screening มี 3 วิธี
ตรวจเต้านมด้วยตนเอง (Breast self examination: BSE)
ตรวจเต้านมโดยแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์ท่ี ได้รับการฝึกอบรม (Clinical breast examination: CBE)
ตรวจด้วยเครื่องถ่ายภาพรังสีเต้านม (Mammography: MM) The best imaging
ประเภทการคัดกรอง
1. การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมในะดับประชากร (Mass screening)
≥ 20 ปี ---> BSE q 1 month
40 -69 ปี ---> BSE q 1 month + CBE q 1 yr
70 ปี ---> แล้วแต่ life expectancy
------------------------------------------------------------
2. แบบสมัครใจทำ (Voluntary)
#No risk
>= 20 ปี ---> BSE q 1 month + CBE q 3 yr
40 -69 ปี ---> BSE q 1 month + CBE q 1 yr + MGM q 1-2 yr
70 ปี ---> แล้วแต่ life expectancy
#Risk
เริ่มตรวจเมื่อมีอายุ = อายุของญาติตอนที่เจอมะเร็ง - 10 ปี
และตรวจ q 1 yr
----------------------------------------------
Indications for mammogram
For screening
Asymptomatic > 40 yr
High risk eg.
1st degree relative has breast cancer before menopause, or before 50 yr.
BCA gene +ve
etc.
For Diagnosis (to confirm / suggest benign-malignancy /define extension of lesion)
Mass in women > 30 (or 35) years old
Pain
Nipple change (discharge,retraction, mass)
Axillary mass
Breast lump in a man
Guided biopsy
การอ่าน Mammogram
- รู้จักท่า ที่ใช้ทำ Mammagram
Standard view
Craniocaudal view (CC)
Mediolateral oblique view (MLO)
เห็นอะไรบ้าง
Glandular tissue (soft tissue density)
Connective tissue (soft tissue density)
Fat (fat density)
อายุน้อย glandular tissue > fat
แก่ fat มาก และมี volume of glandular tissue น้อย
More glandular tissue -> dense breast on mammogram
2. รู้จักสิ่งผิดปกติ
Typically benign
Skin, vascular, coarse, large rodlike, round or punctate (< 1mm), rim, dystrophic, milk of calcium and suture calcifications are typically benign.
There is one exception of the rule: an isolated group of punctuate calcifications that is new, increasing, linear, or segmental in distribution, or adjacent to a known cancer can be assigned as probably benign or suspicious.
BI-RADS 5 : Highly Suggestive of Malignancy.
Appropriate Action Should Be Taken: >95% likelihood of malignancy.
The findings are:
- Mass with irregular shape.
- Spiculated margin.
- High density.
- Ultrasound also shows irregular shape with indistinct margin.
Notice !!!!! : The current rationale for using category 5 is that if the percutaneous tissue diagnosis is non-malignant, this automatically should be considered as discordant.
- Spiculated, irregular highdensity mass.
- Segmental or linear arrangement of fine linear calcifications.
- Irregular spiculated mass with associated pleomorphic calcifications.
BI-RADS 6
DO
Use after incomplete excision
Use after monitoring response to neoadjuvant chemotherapy
DON'T
Don't use after attempted surgical excision with positive margins and no imaging findings other than postsurgical scarring. Then use category 2 and add sentence stating the absence of mammographic correlate for the pathology.
Don't use for imaging findings, demonstrating suspicious findings other than the known cancer, then use Category 4 or 5.
A mass is seen in the outer lower quadrant of the left breast at 4 o' clock in the posterior portion of the breast at 4cm distance from the nipple.
Location in Mammography and US
A complete set of location descriptors consists of:
Designation of right or left breast
Quadrant and clockface notation (preferably both)
On US quarter and clockface notation should be supplemented on the image by means of bodymark and transducer position.
Depth: anterior, middle or posterior third (Mammography only)
Distance from nipple
There may be variability within breast imaging practices, members of a group practice should agree upon a consistent policy for documenting.
3. Mammogram กับ U/S
Indications for US
Differentiate cyst from solid mass
Palpable mass in women < 30 yrs, pregnant and lactation
Evaluate dense breast with palpable mass
Evaluation for breast abscess
Evaluation problem with breast implants
Interventional procedure
Evaluation for multicentric or multifocal CA, bilateral CA, axillary lymph node involvement
Evaluate focal asymmetry seen on mammogram
Breast cancer screening
4. อ่าน Report mammogram
หลักการเขียน Report mammogram
Describe the indication for the study.
Screening, diagnostic or follow-up.
Mention the patient's history.
If Ultrasound is performed, mention if the US is targeted to a specific location or supplementary screening.Describe the breast composition.
Describe any significant finding using standardized terminology.
Use the morphological descriptors: mass, asymmetry, architectural distortion and calcifications.
These findings may have associated features, like for instance a mass can be accompanied with skin thickening, nipple retraction, calcifications etc.
Correlate these findings with the clinical information, mammography, US or MRI.
Integrate mammography and US-findings in a single report.Compare to previous studies.
Awaiting previous examinations for comparison should only take place if they are required to make a final assessmentConclude to a final assessment category.
Use BI-RADS categories 0-6 and the phrase associated with them.
If Mammography and US are performed: overall assessment should be based on the most abnormal of the two breasts, based on the highest likelihood of malignancy.Give management recommendations.
Communicate unexpected findings with the referring clinician.
Verbal discussions between radiologist, patient or referring clinician should be documented in the report.
Breast composition
a - The breast are almost entirely fatty.
Mammography is highly sensitive in this setting.b - There are scattered areas of fibroglandular density.
The term density describes the degree of x-ray attenuation of breast tissue but not discrete mammographic findings.c - The breasts are heterogeneously dense, which may obscure small masses.
Some areas in the breasts are sufficiently dense to obscure small masses.d - The breasts are extremely dense, which lowers the sensitivity of mammography.
Breast Imaging Reporting And Data System (BI-RADS)
Category 0
incomplete assessment
additional imaging is needed
Category I
negative
routine follow up (1 year)
Category II
benign finding
routine follow up (1 year)
Category III
probably benign finding
Risk CA < 2%
follow up 6 months (คาดว่าจะไม่มีการเปลี่ยนแปลง ในช่วง 6 เดือน)
และทำต่อ จนครบ 2 ปี
Category IV
suspicious abnormality -> biopsy
คิดว่าไม่เหมือนลักษณะเฉพาะของมะเร็ง แต่น่ากลัวกว่า BIRAD 3 -> จำเป็นต้องทำ Biopsy
Category V
highly suggestive of malignancy -> biopsy
คิดว่าเหมือนมะเร็ง จำเป็นต้องทำ Biopsy
Category VI
known biopsy proven malignancy -> appropriate treatment
การรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด : มี 2 วิธีใหญ่ ๆ ได้แก่
Breast Conservation Therapy หรือ BCT = เอาเฉพาะก้อนมะเร็งออก โดยรักษาเต้านมไว้ไม่ได้ตัดออก ทำกรณีที่เป็นมะเร็งระยะเริ่มต้น ได้แก่ DCIS (Ductal Carcinoma in situ หรือ Stage 0) ,Stage 1 และ Stage 2 โดย BCT แล้วมักจะตามด้วยการฉายแสง BCT มีหลายชื่อ/วิธี ดังนี้
Lumpectomy
Partial Mastectomy
Quadrantectomy (การตัดเต้านมออกประมาณ หนึ่งในสี่ ส่วน)
การผ่าตัดเต้านมออก (Mastectomy) การผ่าตัดเต้านมออก แทน BCT ในกรณีที่พิจารณาเห็นว่าโอกาสในการเกิดซ้ำมีสูงเกินร้อยละ 20 เช่น ก้อนมะเร็งขนาดใหญ่ หรือในกรณีที่ไม่สะดวกที่จะไปรับการฉายแสงได้ ก็เปลี่ยนมาใช้การตัดเต้านมแทน BCT
Simple Mastectomy คือการตัดเฉพาะเต้านมออกโดยไม่มีการเลาะต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้ วิธีการจะใช้เมื่อแน่ใจว่า มะเร็งอยู่เฉพาะที่ ไม่ได้แพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลือง ซึ่งการทำ Sentinel Node เพื่อดูว่าต่อมน้ำเหลือง ต่อมแรกที่มะเร็งสามารถแพร่กระจายไปนั้น มีเซลมะเร็งหรือไม่ ถ้าไม่มีการแพร่กระจายไป แสดงว่าไม่จำเป็นต้องเลาะต่อมน้ำเหลืองใต้รักแร้ เพื่อลดผลแทรกซ้อนจากระบบทางเดินน้ำเหลืองถ้ามีการเลาะต่อมน้ำเหลืองที่บริเวณรักแร้ออก หลังทำ Simple mastectomy ถ้าตามด้วยการฉายแสงจะสามารถลดการกลับมาเป็นซ้ำ (Recurrent) ได้
Modified Radical Mastectomy (MRM) คือการผ่าตัดเอาเต้านม และต่อมน้ำเหลืองใต้รักแร้ออก
Modified Radical Mastectomy with Reconstruction คือการผ่าตัดเอาเต้านมออกด้วยวิธี Modified Radical Mastectomy แล้วยังมีการผ่าตัดย้ายกล้ามเนื้อจากบริเวณหลังหรือท้อง มาทำเป็นเต้านมและหัวนม เพื่อลดความรู้สึกของการสูญเสียความเป็นหญิง
Radical Mastectomy เป็นการผ่าเอาเต้านมพร้อมก้อนมะเร็งออก เลาะเอาก้อนน้ำเหลืองบริเวณรักแร้ และตัดเอากล้ามเนื้อทรวงอก (Pectoralis Major และ Minor)ออก ปัจจุบันไม่นิยมทำ เนื่องจากมีผลแทรกซ้อนหลังผ่าตัดมาก จึงเลือกทำในรายที่มีแพร่กระจายไปยังกล้ามเนื้อทรวงอก
Ref. http://doh.hpc.go.th/bse/topicDisplay.php?id=139
คู่มือตรวจเต้านม
ตรวจเต้านม.pdf